فرایند یادگیری در مغز ما چگونه است؟ عملکرد مغز در یادگیری
ارتباط مغز با یادگیری
در زندگی روزمره، افراد از طریق تمرین و تکرار یاد میگیرند. مغز انسان احتمالاً پیچیدهترین مکانیزم موجود است و وظایف شگفت انگیزی را به صورت 24/7 انجام میدهد. هر اطلاعات جزئی شما در شبکهی مغزتان با 100 میلیارد سلول عصبی ذخیره میشود. اگرچه مغز در تمام جنبههای عملکرد بدن انسان نقش دارد، اما احتمالاً عضوی است که کمترین شناخت را از آن داریم. در این پست قصد داریم فرایند یادگیری در مغز را بررسی کنیم و متوجه شویم که مغز ما چطور یاد میگیرد.
ارتباط مغز با یادگیری:
مغز حتی قبل از تولد شروع به بالغ شدن میکند. اگرچه در بیشتر زندگی به بلوغ ادامه میدهد اما مغز در هر فرد با همان سرعت بالغ نمیشود.
شاید برای شما تعجب برانگیز باشد اما به هر حال، بدن ما با سرعتهای مختلف رشد میکند. ما در سنین مختلف به بلوغ میرسیم و حتی بلوغ عاطفی را در سنین متفاوتی تجربه میکنیم.
برای درک بهتر به این مثال توجه کنید: شما یک کلاس پر از دانشآموزان تقریباً هم سن دارید، هم سن بودن آنها به این معنی نیست که آنها برای یادگیری یک موضوع، مفهوم، مهارت یا ایده خاص به همان اندازه آماده باشند. برای معلمان و والدین مهم است که درک کنند بلوغ مغز بر آمادگی یادگیری تأثیر میگذارد. برای معلمان، این امر به ویژه هنگام طراحی درس و انتخاب راهکارهایی که باید مورد استفاده قرار گیرد، بسیار مهم است.
فرایند یادگیری در مغز ما چگونه است؟
علوم اعصاب، علمی است که مغز فیزیکی را مورد مطالعه قرار میدهد. این علم یک حوزه تحقیقاتی واقعاً جذاب است که به ما امکان میدهد درک کنیم چگونه مغز همه چیز را درباره ما کنترل میکند: خاطرات، تخیل، تفکر، احساسات و به ویژه یادگیری. دانشمندان علوم مغز و اعصاب نظریههای بسیاری در مورد چگونگی یادگیری افراد و بسیاری از عوامل تأثیرگذار بر یادگیری ایجاد کردهاند. فارغ از سن، سابقه شغلی یا سطح تخصص باعث میشود که بزرگسالان چیزهای جدید را به روشهای مشابه یاد بگیرند: با تماشای دیگران، تلاش برای تکرار آنچه میبینند، انجام کار جدید بیش از یک بار، درگیر کردن بیشتر حواس خود در حال انجام کار و غیره.
حتی اگر بینش ارائه شده توسط علوم شناختی- علمی که مغز را از نظر روانشناسی مطالعه میکند، اضافه کنیم؛ هنوز هم چیزهای زیادی وجود دارد که ما درباره مغز انسان نمیدانیم. یادگیری یک روند فیزیکی است. با این حال، ما میدانیم که یادگیری باعث میشود که مغز خود را بازسازی کند. ما دقیقاً نمیدانیم که چگونه این اتفاق میافتد اما در طی فرایند یادگیری، ساختار فیزیکی مغز به دو روش مختلف تغییر میکند. این وضعیت ارتباطات عصبی جدیدی ایجاد میکند یا ارتباطات موجود را تغییر میدهد. در نتیجه یک سازماندهی مجدد برای مغز ایجاد میشود. نکته مهم این است که این روند در سن خاصی متوقف نمیشود. این امر هنگامی بیشتر اتفاق میافتد که یادگیری بزرگسالان را در نظر بگیریم.
چه چیزی مانع روند یادگیری میشود؟
همه چیز طبق برنامه پیش نمیرود و فاکتورهای زیادی وجود دارد که میتواند در پردازش اطلاعات تأثیر منفی بگذارد.
به عنوان مثال، اگر مفاهیم موجود در یک دوره آموزشی پیچیده و دشوار باشد، کارآموزان ممکن است در اولین تلاش به طور کامل متوجه نشوند و نیاز دارند تا سوال بپرسند و موضوعات را تجزیه و تحلیل کنند تا بفهمند.
فرض کنید اگر افراد به هر دلیلی مجبور به گذراندن یک درس یا دوره آموزشی باشند اما هیچ علاقهای به آن نداشته باشند چون آن را جز اهداف یادگیری خود نمیدانند و به طبع توجه زیادی به آن دوره آموزشی نخواهند کرد. بنابراین چیز زیادی هم یاد نخواهند گرفت.
جنبه دیگری که میتواند روند یادگیری را تحت تأثیر منفی قرار دهد، نمایش کیفیت پایین اطلاعات جدید است. هرچه آموزش ارتباطات بیشتری بین اطلاعات جدید و قبلی (که پردازش شده است) ایجاد کند؛ فرایند یادگیری در مغز آسانتر خواهد بود.
یکی دیگر از عوامل که تاثیر منفی بر یادگیری میگذارد، عوامل فیزیولوژیکی است. اگر بدن انسان دارای کم خوابی، استرس یا خستگی باشد، در چنین شرایطی پرداختن به اطلاعات جدید که به مقدار زیادی حافظه نیاز دارد، معنی دار نیست و باعث کاهش تاثیر یادگیری میشود.
نتیجهگیری:
با درک یادگیری به عنوان یک فرایند فیزیکی و چرخه کامل یادگیری در مغز انسان و با آگاهی از آنچه میتواند مانع روند یادگیری شود؛ هر کس که در آموزش دیگران نقش دارد و قصد نفوذ در ذهن مخاطبان خود در مشاوره و کسبوکار را دارد میتواند وارد مغز مخاطب شود و مواد آموزشی موثر را ایجاد کند.